نماز تراویح جزو نماز شب ( قیام اللیل ) به حساب می‌آید که رسول الله ﷺ در بیان فضیلت آن فرموده است: ” هر که رمضان را از روی ایمان و احتساب به نماز ایستد گناهان گذشته‌‌اش آمرزیده می‌شود.
تعریف تراویح
تراویح جمع “ترویحه” است، و ترویحه به معنای استراحت کردن و به کسی راحتی دادن می‌باشد.
حکم نماز تراویح
نماز تراويح برای مرد و زن “سنت مؤكده” می‌باشد، زیرا رسول الله ﷺ مردم را به خواندن آن تشویق می کرد و خود ایشان هم سه شب آن را به جماعت اقامه کرد اما به خاطر این که این نماز بر مسلمانان فرض نشود آن را ترک نمود، و بعد از رحلت رسول الله ﷺ و گذشت خلافت حضرت ابوبکر رضی الله عنه ، حضرت عمر رضی الله عنه آن را بار دیگر احیا نمود و مردم را به اقامه آن به صورت جماعت فرا خواند. ادا نمودن نماز تراویح با جماعت “سنت كفايه” می‌باشد؛ يعني اگر در يك محله تراويح با جماعت خوانده شود و كسی تنها در منزل خويش تراويح بخواند گناهكار نمی‌شود.اما اگر اصلا جماعت برگزار نشود، همه گناهكار می‌شوند.
وقت خواندن نماز تراویح
وقت نماز تراويح پس از نماز عشاء شروع شده و تا فجر ادامه دارد، پيش از وتر و بعد از آن وقت تراويح بوده اما بهتر اینست که قبل از نماز وتر خوانده شود.
در مورد تعداد رکعت‌های نماز تراویح حدیثی در صحیحین آمده است که رسول الله ﷺ بر منبر بود و شخصی از او پرسيد: نماز شب را چگونه بايد خواند؟ رسول الله ﷺ فرمود: دو دو ركعت خوانده می‌شود، و اگر احتمال طلوع فجر می‌رفت، يك ركعت ديگر خوانده شود تا نمازهای تان وتر گردد.»
رسول الله ﷺ تعداد را بیان نکرد، پس معلوم می‌شود که قضیه نماز شب وسیع بوده و اختلاف و سخت گرفتن بالای مردم در ۸ رکعت یا ۲۰ رکعت شایسته و مناسب نیست.
تعداد رکعات نماز تراویح
و باید گفته شود که مذهب احناف همان ۲۰ رکعت را انتخاب نموده اند.
استراحت در نماز تراویح
علما اتفاق دارند که بعد از هر دوبار دو رکعتی یعنی چهار رکعت می‌توان استراحت نمود، چرا که سلف صالح نیز چنان کرده اند،آنها نماز طویلی داشته اند و بعد از هر چهار رکعت برای استراحت مقداری می‌نشستند.
چند نکته‌ی در مورد نماز تراویح
- بیشتر امامان در هنگام نماز تراویح به نماز گزاران چندان توجهی نمی‌کنند، ونماز را بسیار طولانی و یا بسیار کوتاه می‌خوانند و این کار اشتباه است، چرا که امام فقط برای خودش نماز نمی‌خواند بلکه هم برای خودش وهم برای دیگران می‌خواند، پس باید حالت مردم را در نظر بگیرد.
- نماز تراویح با حضور زنان در مسجد اشکالی ندارد البته به شرطی که از فتنه وآشوب در امان باشند وزنان با حجاب وبدون تبرج وخود آرائی وبوی خوش به مسجد بروند.
- خواندن تسبیح و اذکار در بین هر چهار رکعت نماز تراویح دستجمعی بدعت است ، اما در بین هر دو رکعت و یا هر چهار رکعت نماز تراویح مقتدیان می توانند ذکر یا دعایی به تنهایی بخوانند بدون اینکه دعای خاصی را تعیین کنند.
- ختم قرآن در رمضان در نماز و خارج از نماز امری است نیکو، و جبرئیل ـ علیه السلام ـ قرآن را در هر رمضان با پیامبر ﷺ مدارسه می‌کرد، پس در سالی که پیامبر ﷺ درگذشت، دو بار آن را با ایشان مدارسه کرد.
منابع بحث
سایت درر سنیه
سایت اسلام سوال و جواب
کتاب تعليم الإسلام، کفایت الله دهلوی.
سایت اختصاصی اهل سنت
کتاب نامه‌ای به امام تراویح، حسن بن عبدالحمید بخاری
