اسم و نسب وی :
جویریه بنت حارث بن ابو ضرار بن حبیب الخزاعیه المصطلقیه، قبل از ازدواج با رسول اکرم صلی الله علیه و سلم همسر مسافع بن صفوان مصطلقی بود.
بانو جویریه رضی الله عنها دختر سردار قبیله ی بنی المصطلق بود وی زنی خوش رو و جذاب بود که هر کسی او را می دید مجذوبش می شد.
ازدواج اش با رسول الله ﷺ:
قبیله ی بنی المصطلق خواست تا با پیامبر ﷺ بجنگد ، هنگامیکه پیامبر ﷺ از این نیت آنها با خبر شد لشکر را آماده کرد و بالای آنها حمله کرد. تمام قبیله ی بنی المصطلق در این جنگ به اسارت مسلمین در آمدند از جمله بره دختر حارث یا آن طور که پیامبر ﷺ به او نام داده بود جویریه رضی الله عنها.
جویریه رضی الله عنها از آنجایی که از اسلام و از معامله آنها با اسیران خبر داشت خواست که خودرا از اسارت خلاص کند و با سید خود( ثابت بن قیس یا پسر عموی او) مکاتبه كرد ( خط نوشت) سپس جهت درخواست کمک نزد رسول اکرم صلی الله علیه و سلم رفت و از او درخواست کمک کرد تا خود را از اسارت خلاص کند رسول الله ﷺ به او فرمود آیا تو چیزی بهتر از کمک نمی خواهی؟ جویریه گفت: چه چیزی ای رسول الله؟؟ رسول الله ﷺ فرمود: این که من ترا از اسارت آزاد سازم و سپس با تو ازدواج کنم. جویریه در پاسخ موافقت خود را بیان کرد.
وقتی خبر ازدواج رسول الله ﷺ با جویریه در مدینه منوره پخش شد مسلمانانی که اسیران بنی مصطلق را در دست داشتن گفتن چگونه میشود خویشان رسول خدا صلی الله علیه و سلم در دستان ما اسیر و دربند باشند و تمام آنان را آزاد کردند.
عایشه رضی الله عنها در مورد این واقعه میگوید : در واقع با این وصلت صد خانواده ی قبیله ی بنی المصطلق آزاد شدند، و من هیچ زنی را نمی شناسم که به اندازه جویریه برای قبیله ی خود مایه ی خیر و برکت بسیار بوده باشد.
جویریه رضی الله عنها نقش بسیار مهمی را در اسلام آوردن تمام قبیله خود ايفا كرد.
فضيلت های بانو جویریه :
جویریه رضی الله عنها زنی پرهیز گار و عابد نماز خوان و بسیار روزه می‌گرفت.
از جویریه بنت حارث رضی الله عنها روایت است که می گوید: رسول الله ﷺ به من فرمود: «لَقَدْ قُلْت بَعْدَك أَرْبَعَ كَلِمَاتٍ، لَوْ وُزِنَتْ بِمَا قُلْت مُنْذُ الْيَوْمِ لَوَزَنَتْهُنَّ: سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ، عَدَدَ خَلْقِهِ، وَرِضَا نَفْسِهِ، وَزِنَةَ عَرْشِهِ وَمِدَادَ كَلِمَاتِهِ»: «پس از تو، چهار کلمه گفته ام که اگر با آنچه تو در طول امروز گفته ای وزن شود، از آنها سنگين تر خواهد بود: “سُبْحَانَ الله وَبِحَمْدِهِ عَدَدَ خَلْقِهِ، وَرِضَا نَفْسِهِ، وَزِنَةَ عَرْشِهِ، وَمِدَادَ كَلِمَاتِهِ”: “تسبيح و پاکى الله و ستايش او را به تعداد مخلوقات او، خشنودى او، وزن عرش او و جوهر سخنانش، بيان مى نمايم”». [صحیح است] [به روایت مسلم]
وی خبر می دهد که رسول الله ﷺ به هنگام نماز صبح ایشان را ترک نموده و به وقت چاشت نزد ایشان بازگشته و او را در حال ذکر دیده است؛ پس به او خبر داده که بعد از وی چهار کلمه بر زبان آورده که اگر با آنچه جویریه گفته مقایسه شود، در اجر و پاداش با آنها برابری خواهد کرد یا از نظر وزن سنگین تر خواهند بود…..الخ
ایشان یکی از راویان حدیث رسول اکرم ﷺ بودند که عبد الله بن عباس و مجاهد و كريب و ابو ايوب از وی روایت کردند .
وفات بانو جویریه :
جویریه رضی الله عنها در ماه ربیع الاول سال ۵۶ هجری این دنیای فانی را وداع گفت.
مراجع :
- محمد ﷺ، تألیف محمد رضا.
- مادران مومنان همسران پیامبر ﷺ، تألیف محمد صالح عوضی، ترجمه سوما بزرگی.
- اسد الغابه في معرفة الصحابة، تاليف ابن الاثير ابو الحسن علي الجزري.
- السیرة النبوية عرض وقائع و تحليل احداث، تأليف علي محمد محمد صلابي.
- موسوعة حياة الصحابيات، محمد سعيد مبيض
