الحمد لله رب العالمين والصلاه والسلام على رسول الله ﷺ وعلى آله وصحبه أجمعين و بعد !
مومن فرصت شناس است و منتظر فرصتها نمیباشد، بلکه خودش زمینه را برای آن مساعد می‌سازد، مومن قیمت لحظه لحظه عمر خود را می‌داند و آنرا عبث نمی‌گذراند، الله متعال راه رسیدن به اجر و پاداش های بزرگ را آسان و میسر نموده؛ اما فقط فرد زیرک در پی آن اعمال است و آنها را عادت خود می‌سازد، مهم نیست که کار بسیار بزرگ باشد بلکه مداومت و همیشگی بر آن مهم و لازمی است.
رسول الله ﷺ فرموده «محبوب ترین اعمال نزد الله متعال، عملی است که مداوم و همیشگی باشد، هرچند اندک باشد» .
رسول الله ﷺ از فرط محبت‌اش نسبت به امتش هیچ عملی نیک را نگذاشته مگر اینکه آنرا برای ما روشن ساخته :
- کارهای که سبب محبت الله متعال نسبت به بنده میشود قرار ذیل است :
∆ از سعد بن ابی وقاص رضی الله عنه روایت است که رسول الله ﷺ فرمودند: «إِنَّ اللَّه يحِبُّ العَبْدَ التَّقِيَّ الغَنِيَّ الخَفِيَّ»: «الله متعال بنده ی پرهيزگارِ بی نیازِ گمنام را دوست دارد».[به روایت مسلم]
شرح : سه صفت از اسباب محبت الله متعال برای بنده در این حدیث ذکر شده : 1- متقی و پرهیزگار باشد، اوامر الهی را انجام داده و از آنچه نهی کرده دوری کند. 2- خود را از آنچه مردم در اختیار دارند بی نیاز بداند و به آنچه الله متعال تقسیم نموده راضی باشد. 3- گمنام باشد و به دنبال شهرت نبوده و تمایلی به آن نداشته باشد.
∆ از عایشه رضی الله عنها روایت است که رسول الله ﷺ فرمودند: «إِنَّ اللَّه رفيقٌ يُحِبُّ الرِّفْقَ فِي الأَمْرِ كُلِّهِ»: «الله مهربان و آسان گير است و نرمی و ملايمت در همه ی کارها را دوست دارد».
- کارهای که سبب گرفتن اجر و پاداش مضاعف میگردد در روز قیامت :
∆ از ابوموسی اشعری رضی الله عنه روایت است که رسول الله ﷺ فرمودند: «ثَلاثَةٌ لَهُمْ أجْرَانِ: رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ الكِتَابِ آمَنَ بِنَبِيِّهِ، وَآمَنَ بِمُحَمَّدٍ، وَالعَبْدُ المَمْلُوكُ إِذَا أدَّى حَقَّ الله، وَحَقَّ مَوَالِيهِ، وَرَجُلٌ كَانَتْ لَهُ أَمَةٌ فَأدَّبَهَا فَأَحْسَنَ تَأدِيبَهَا، وَعَلَّمَهَا فَأَحْسَنَ تَعْلِيمَهَا، ثُمَّ أعْتَقَهَا فَتَزَوَّجَهَا، فَلَهُ أَجْرَانِ»: «سه نفر هستند که دو پاداش دارند: مردی از اهل کتاب که به پيامبر خود و سپس به محمد ﷺ ايمان آورده باشد؛ برده ای که حقّ الله و حقّ سرورانش را ادا کند؛ و مردی که کنيزی داشته باشد و او را به خوبی تربيت نمايد، سپس آزادش نموده و با او ازدواج نمايد؛ او نيز دو پاداش دارد». [به روایت بخاری]
- کارهای که باعث درود فرستادن الله متعال و ملایکه بالای بنده میشود قرار ذیل است :
∆ از ابوامامه باهلی رضی الله عنه روایت است که رسول الله ﷺ فرمودند: «فَضْلُ العَالِمِ عَلَى العَابِدِ كَفَضْلِي عَلَى أدْنَاكُمْ»: «برتریِ عالِم بر عابد، همانند برتریِ من نسبت به کمترين شماست»؛ سپس رسول الله ﷺ فرمود: «إنَّ اللهَ وَمَلاَئِكَتَهُ وَأهْلَ السَّماوَاتِ وَالأَرْضِ حَتَّى النَّمْلَةَ في جُحْرِهَا وَحَتَّى الحُوتَ لَيُصَلُّونَ عَلَى مُعَلِّمِي النَّاسِ الخَيْرَ»: «الله و ملائکه و اهل آسمان ها و زمين، حتی مورچه در لانه ی خود و نيز ماهی، بر کسانی که خير و نيکی را به مردم آموزش می دهند، درود می فرستند». [به روایت ترمذی]
∆ از عبدالله پسر عمر رضی الله عنهما روایت است که رسول الله ﷺ فرموده: (إن الله وملائكته يُصلُّون على الذين يَصِلُون الصفوف)
- کارهای که باعث خندیدن الله متعال نسبت به بنده میشود، که در مورد پاداش این خنده حدیثی در مسند احمد که البانی آنرا تصحیح کرده آمده : و إذا ضحك ربك إلى عبد في الدنيا فلا حساب عليه. چون الله متعال در دنیا به بنده‌ی بخندد، حسابی بالای او نمیباشد.
∆ از ابوهريره رضی الله عنه روایت است که می گويد: رسول الله ﷺ فرمودند: «يَضْحَكُ اللهُ سبحانَه وتعالی إِلَى رَجُلَيْنِ يَقْتُلُ أَحَدُهُمَا الآخَرَ يَدْخُلانِ الْجَنَّةَ يُقَاتِلُ هَذَا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيُقْتَلُ، ثُمَّ يَتُوبُ اللَّهُ عَلَى الْقَاتِلِ فَيُسلِمُ فَيُسْتَشْهَدُ»: «الله سبحانه و تعالی به دو نفری می خندد كه يكی از آنها ديگری را به قتل می رساند و هر دو وارد بهشت می شوند؛ چنانکه يكی از آنها در راه الله می جنگد و (به وسيله ی ديگری) كشته می شود. سپس الله متعال توبه ی قاتل را می پذيرد و اسلام می آورد و به شهادت می رسد». [متفق علیه]
∆ از عقبه بن عامر رضی الله عنه روایت است که می‌گوید رسول الله ﷺ فرمود: خدا تعجّب مي كند از چوپاني كه بر بالاي كوه، اذان مي گويد و نماز مي گزارد، سپس الله متعال فرمودند : به سوی این بنده‌ام ببینید که اذان میدهد و نماز میخواند از من می‌ترسد، گناهان بنده‌ام را بخشیدم و اورا وارد بهشت ساختم. به روایت ابوداوود و نسایی و احمد .
- کارهای که اجر و پاداش آن بعد از مرگ به بنده میرسد و میزان حسنات وی از اثر آن سنگین میشود:
∆ از أبي هريرة رضي الله عنه روایت است که پیامبر ﷺ فرموده : ((إذا مات الإنسانُ انقطع عنه عملهُ إلا من ثلاثةٍ: صدقة جارية، أو علم ينتفع به، أو ولد صالح يدعو له)) به روایت مسلم
«وقتی انسان بمیرد عمل و کردارش منقطع میشود، مگر سه کار؛ 1. فرزند صالحی داشته باشد که برایش دعا و استغفار نماید. 2. کتاب و دانشی از خود بجا بگذارد که دیگران از آن استفاده ببرند. 3. «صدقه جاریه» یعنی کارهای خیر عام المنفعتی مانند ساختن مدرسه، مسجد، پل ، راه و…، انجام داده باشد که پس از مرگش باقی باشد و مورد استفاده مردم قرار گیرد.
∆ رسول الله ﷺ فرموده: (إن مما يلحق المؤمن من عمله وحسناته بعد موته: علمًا علَّمه ونشره، وولدًا صالحًا تركه، ومصحفًا ورَّثه، أو مسجدًا بناه، أو بيتًا لابن السبيل بناه، أو نهرًا أجراه، أو صدقة أخرجها من ماله في صحته وحياته يلحقه من بعد موته).
از جمله کارهای که اجر آن بعد از مرگ به مومن میرسد علمی است که ان را آموخته و به دیگران اموختانده،فرزند صالحی که از خود به جا مانده، قرانی که بعد از او بماند، مسجدی که بنا کرده، خانه‌ی که برای فقیران و مسکینان آباد کرده، چاهی که مردم از آن سود ببرند، خیرات که از مال خود داده در زندگی و صحتمندی اش بعد از مرگ به او اجر و پاداش اینها میرسد. به روایت ابن ماجه
- کارهای که فضیلت و برتری آن نسبت به کارهای دیگر در احادیث بیان شده :
∆ از عثمان بن عفان رضی الله عنه روایت است که رسول الله ﷺ فرمودند: «خَيرُكُم من تعلَّمَ القرآنَ وعلَّمَهُ»: «بهترین شما کسی است که قرآن را یاد بگیرد و به دیگران بیاموزد». [به روایت بخاری]
∆ رسول الله ﷺ میفرماید : « خَيْرُ النَّاسِ أنْفَعُهُمْ لِلنَّاس» بهترین مردم کسی است که سودش برای مردم بیشتر از دیگران باشد.[ به روایت طبرانی].
∆ از عبدالله بن عمرو بن عاص رضی الله عنهما روایت است که شخصی از رسول الله ﷺ سؤال کرد: بهترين ويژگی اهل اسلام چيست؟ فرمود: «تُطْعِمُ الطَّعَامَ، وَتَقْرَأُ السَّلامَ عَلَى مَنْ عَرَفْتَ وَمَنْ لَمْ تَعْرِفْ»: «اينکه به ديگران خوراک بدهی و به هر مسلمانی که می شناسی و نمی شناسی سلام کنی». [متفق علیه]
- کارهای که سبب نزدیکت بنده به رسول الله ﷺ در بهشت میشود :
∆ از انس بن مالک رضی الله عنه روایت است که رسول الله ﷺ فرمودند: «مَنْ عَالَ جَارِيَتَين حتَّى تَبلُغَا جاء يَومَ القِيَامَة أَنَا وَهُو كَهَاتَين»: «هرکس دو دختر را سرپرستی کند تا به سن بلوغ برسند، روز قيامت درحالی (به ميدان حشر) می آيد که من و او مانند اين دو خواهيم بود». و انگشتانش را به هم چسباند. [به روایت مسلم]
∆ رسول الله ﷺ فرموده «کافل الیتیم له او لغیره، انا و هو کهاتین فی الجنة» و اشار بالسبابة و الوسطی.
(فاصله‌ی من وکفیل یتیم – خواه مال خودش باشند یا مال دیگران- مانند فاصله‌ی دو انگشت سبابه و ابهام است) به روایت مسلم
- کارهای که باعث سایبان شدن در سایه‌ی عرش پروردگار در قیامت میشود :
∆ از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله ﷺ فرمودند: «مَنْ أَنْظَرَ مُعْسِراً، أَوْ وَضَعَ لَهُ، أظَلَّهُ اللهُ يَومَ القِيَامَةِ تَحْتَ ظِلِّ عَرْشِهِ يَومَ لا ظِلَّ إِلا ظِلُّهُ»: «هرکس به تنگدستی مهلت دهد يا – همه يا بخشی از – بدهی اش را ببخشد، الله متعال در روز قيامت او را زير سايه ی عرش خود جای می دهد، روزی که هيچ سايه ای جز سايه ی عرش الله وجود ندارد». [به روایت ترمذی – به روایت احمد – به روایت دارمی]
∆ از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله ﷺ فرمودند«إِنَّ الله تَعَالى يَقُول يَوْمَ القِيَامَة: أَيْنَ المُتَحَابُّونَ بِجَلاَلِي؟ اليَوم أُظِلُّهُم فِي ظِلِّي يَوْمَ لاَ ظِلَّ إِلاَّ ظِلِّي»: «روز قيامت الله متعال می فرمايد: کسانی که به خاطر عظمت من (و در جهت اطاعت از من) با يکديگر دوستی و محبت داشته اند، کجا هستند؟ امروز که سايه ای جز سايه ی من وجود ندارد، آنان را در سايه ی خود جای می دهم». [به روایت مسلم]
پس خواهر و برادر مسلمانم از زندگی ات که کشت زار آخرت‌ات است درست استفاده کرده و برای رسیدن به بهشت از هیچ کاری خیری دریغ مکن !!
نویسنده : زینب حشمت الله
