موارد مهلککه اوضاع ناگوار درپی دارد
رسول الله صلی الله علیه وسلم میفرماید: "سه چیز هلاککننده است؛ بخل اطاعتشده، هوی و هوسی که پیروی شود و خودپسندی انسان نسبت به خودش".
حمد و ستایش فقط از آن خدا است و درود بر سرور کاینات که آخرین پیامبران است و همچنان درود بر پیروان، خانواده و همراهانش..
و بعد:
امام طبرانی از انس بن مالک روایت میکند که رسول الله صلی الله علیه و سلم فرموده: “سه چیز هلاککننده است؛ بخل اطاعتشده، هوی و هوسی که پیروی شود و خودپسندی انسان نسبت به خودش”.
و این حدیث را رسول الله صلی الله علیه وسلم به شکل هشدار و تنبیه گفته است، زیرا این سه عمل عامل نابودی در جهان و از دست دادن آخرت است،دچرا که آنها اخلاقی هستند که قلب را میمیراند، ایمان را تضعیف می کند، نفاق و ریاکاری را میکارد، آتش نفرت و دشمنی را شعلهور ساخته و باعث بدبختی دایمی میشوند و خلاصه فتنه، جنگ، قطع صله رحم و جریمههای گوناگونی را در جامعه به بار میآورد.
اول: بخل اطاعتشده:
این ویژگی خطرناکی است که در ملتهای پیشین آفت، ذلت و اهانترا به بار آورده بود و این دلیلی برای نابودی آنها بوده.. و رسول الله صلی الله علیه و سلم فرموده: [از بخل بترسید که بدون شک بخل هلاک کرد کسانی را که پیش از شما بودند، آنها را ودار ساخت تا خون یکدیگر را بریزانند و چیزهای حرام را بر خود حلال بگردانند»] (رواه مسلم).
بخل از رذایل اخلاقی است که همه در مذمت آن توافق کرده و از عواقب وخیم آن هشدار داده اند، نفس شخص بخیل حقیر میباشد ،در مورد دستداشته مردم میاندیشد و به آنچه که خود در دست دارد بخل میورزد و در جمعآوری پول حریص هست که خود، خانواد و فرزندانش را از مصرف کردن آن محروم ساخته، حسرت مردم را میخورد و آرزوی زوال نعمت آنها را میکند، بلآخره شر و دشمنی بوجود آمده ،طنابهای محبت و برادری قطع میشود و دلایل نفرت و خصومت تقویت مییابد، رسول الله صلی الله علیه و سلم میفرماید: “از بخل در حذر باشید زیرا کسانیکه قبل از شما بودند بواسطه بخل هلاک شدند، به آنها دستور داد که قطع صلهرحم کنند و آنها چنین کردند و آنها را به بخل و فسق و فجور وادار کرد”
بخل را باید با کرم، سخا و فراخی سینه و سلامتی آن از دشمنی حسد استقبال کرد و همچنان به آنچه در دست داریم راضی باشیم و به مال مردم چشم ندوخته و دیگران را به خود ترجیح بدهیم.
دوم: هوی و هوسی که از او متابعت شود:
عبارت از تمایل نفس به شهوتهایش است که این تمایل روح به خواستههای خود، انسان را وادار به ارتکاب معاصی کرده و اخلاق شایسته را از بین میبرد و بلآخره انسان تابع شیطان نفس خود میشود که رسول الله صلی الله علیه و سلم امت خود را از آن برحذر کرده و میفرماید: «إنما أخشى عليكم شهواتِ الغَيِّ في بطونِكم و فروجِكم ، و مُضِلَّاتِ الهوَى» (صحيح الترغيب)
ترجمه: “من بالای شما از خواستههای معده و شرمگاه تان و از بدبختیهای هوی و هوس در هراسم” (صحیح الترغیب)
که پیروی از هوی و هوس ضعف در دین و خلل در عقیده را به بار آورده و سبب بد اخلاقی مسلمان می شود، در حقیقت هوی یک معبودی هست که غیر از الله پرستش میشود و در زمان قدیم همین هوی و هوس مانع بزرگ برای مردم از استجابت دعوت رسول الله صلی الله علیه و سلم بود، قسمیکه الله متعال میفرماید: {فإن لم يستجيبوا لك فاعلم أنما يتبعون أهواءهم ومن أضل ممن اتبع هواه بغير هدى من الله﴿فَإِن لَم يَستَجيبوا لَكَ فَاعلَم أَنَّما يَتَّبِعونَ أَهواءَهُم وَمَن أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ بِغَيرِ هُدًى مِنَ اللَّهِ﴾ [القصص: ٥٠].
ترجمه: (اگر آنها استجابت نکردند پس بدان که آنها متابعت هوی شان را میکند و چی کسی گمراهتر از آن باشد که هوی خود را به غیر از هدایت الله متابعت کند).
بنا بر این بالای مسلمان لازم است که از هوس خود دور شده و تسلیم اوامر شریعت شود، رسول صلی الله علیه وسلم چنین میفرماید: «لا يُؤمِنُ أحدُكُم حتَّى يكونَ هواهُ تَبَعًا لما جئتُ بهِ» (حسنه ابن حجر وصححه النووي)
ترجمه: ایمان شما کامل نمیشود تا هوی نفس تان مطابق آنچه از شریعت برایتان آوردهام نباشد.
سوم:خودستایی:
در مورد خودستایی، (یا به دیدگاه خود بالیدن)..، و این منجر به غرور و تکبر، اصرار بر گناه و تجاوز به حق میشود و تحسین خود شخص وابستگی او به نظر خود، به معنای استبداد با امور، رد کردن توصیهها و مشورهها و دفع حقیقت است و سپس انسان در باطل و متابعت هوی واقع میشود.
رسول الله صلى الله عليه وسلم میفرماید: «بينما رجلٌ يمشي في حلةٍ، تعجبُه نفسُه، مرجِّلٌ جمتَه، إذ خسف اللهُ به، فهو يتجلجلُ إلى يومِ القيامةِ» رواه البخاری.
ترجمه: مردی در لباس مجلل، در حالیکه سرش را شانه کرده و به خود فریفته شده بود راه میرفت، الله متعال وی را در زمین فرو برد و تا روز قیامت در زمین فرو می رود.
پایان:
بگذارید از زمرهی کسانی باشیم که به این جمله گوش داده و بهترینها را دنبال کنیم و قلب خود را از بخل حسد و كينه پاک نموده و با نفس، هوس و شیطان مخالفت ورزیده، به این طریق خودمان را زنده نگهداشته و ملت اسلامی را از عوامل هلاکت و دلایل بدبختی نجات دهيم.