الله متعال بعض ماها را به بعضی دیگر فضیلت داده چنانچه بعض جاها را به بعضی دیگری فضیلت داده، در اثری امده است : هراینه الله متعال در بعضی زمان‌ها، جاها، و افراد ویژگی های مخصوص قرار داده است.
رجب یکی از ماه‌های حرام است از همین لحاظ برتری دارد، اما برخی مردم فضیلت و برتری‌هایی به ماه رجب میدهند که مَّآ أَنزَلَ ٱللَّهُ بِهَا مِن سُلۡطَٰنٍۚ كه الله هیچ دلیلی [بر حقانیت ان] نازل نکرده است.
ماه رجب از ماه‌های حرام است که الله متعال در مورد آن فرموده: (إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِي كِتَابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ۚ ذَٰلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ ۚ فَلَا تَظْلِمُوا فِيهِنَّ أَنْفُسَكُمْ ۚ وَقَاتِلُوا الْمُشْرِكِينَ كَافَّةً كَمَا يُقَاتِلُونَكُمْ كَافَّةً ۚ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ) توبه آیت 36
در حقیقت تعداد ماه‌های سال در حکم و قضای الله، و نیز بنا بر آنچه در لوح محفوظ نوشته شده است، دوازده ماه است از روزی که الله متعال آسمان‌ها و زمین را آفریده است. چهار تا از آنها ماه‌های حرام است که الله تعالی نبرد در آنها را حرام گردانیده است (یعنی ذوالقعده، ذوالحجه، محرم و رجب). این همان دین و آیین استوار و صحیح است، پس در این ماه‌ها به خودتان ستم نکنید؛ زیرا به شدت تحریم شده و ستم در این ماه‌ها از ستم در سایر ماه‌ها بدتر است، البته به این معنا نیست که ستم در ماه‌های دیگر جایز است. و همگی شما علیه مشرکان بجنگید، همان‌گونه که تمامی آنان با شما می‌جنگند، و بدانید که الله تعالی با تایید و نصرت خود همراه پرهیزگاران است.
بنابرین در مورد ماه رجب معلومات مختصری را ارایه مینماییم تا از اشتباهات که در آن واقع میشود دوری نماییم.
برخی از نام های ماه رجب
۱_ رجب ، یعنی بزرگ شمردن ؛ بخاطری به این اسم یاد میشود که در جاهلیت به این ماه تعظیم میکردند.
۲_ الأصم ، بخاطریکه در این ماه صدای اسلحه شنیده نمی شد.
٣_ أصب، زیرا گمان میکردند که در این ماه رحمت نازل میشود.
۴_ شهر حرام.
حوادث و واقعات که در رجب رخ داده قرار ذیل است:
1 _ نخستین هجرت به‌سوی حبشه در این ماه در سال پنجم بعثت صورت گرفت.
2 _ سریه عبدالله بن جحش رضی الله عنه به وقوع پیوست.
3_ وفد و جماعت انصار در این ماه به دیدار و ملاقات پیامبر ﷺ امدند.
4_ تحویل قبله از بیت المقدس به کعبه مشرفه در این ماه صورت گرفت.
5_ غزوه تبوک در این ماه به وقوع پیوست.
6_ رحلت نمودن نجاشی.
7_ وفد و گروه مضر در این ماه به مدینه امدند.
8_ معركة يرموك به وقوع پیوست.
9_ باز پس گیری بیت المقدس به رهبری صلاح الدین ایوبی .
11_ وفات ابن قیم رحمه الله.
حوادث و واقعات دیگری نیز در این ماه رخ داده اما اینجا فقط به برخی از آن اشاره شد.
بدعت های که مردم در ماه رجب انجام میدهند :
1_ روزه : هیچ حدیث صحیح از پیامبر ﷺ و اصحاب وی در مورد فضیلت روزه ماه رجب ثابت نیست.
حافظ ابن حجر رحمه‌الله میفرماید: در مورد فضیلت روزه، نماز ( قیام ) و یا هر عبادت مخصوص دیگر در ماه رجب هیچ حدیث صحیح وارد نشده ، احادیث که وارد شده یا ضعیف و یا هم موضوعی است، که مجموعا ۳۲ حدیث در این مورد ذکر شده ؛ که ۱۱ حدیث آن ضعیف و ۲۱ حدیث آن موضوعی میباشد !!
ابن قیم رحمه الله فرمودند : پیامبر ﷺ سه ماه ( رجب ، شعبان ، رمضان ) را پی در پی روزه نگرفتن چنانکه بعض مردم انجام میدهند، روزه این ماه نه واجب است ونه مستحب .
و در فتاوی لجنه دائمه آمده : تخصیص روز های ماه رجب به روزه گرفتن اصلی در شریعت ندارد.
2_ عمره در ماه رجب:
هیچ احادیث در مورد عمره کردن رسول الله ﷺ در این ماه نقل نشده است. بنابراین عمره کردن و اعتقاد به فضیلت معین عمره در این ماه بدعت است .
شيخ محمد بن إبراهيم رحمه الله در فتاوی خود میگوید .( 6\ 131 )
مخصوص کردن بعض از روز های رجب برای هر یکی از اعمال زیارت ودیگر اعمال ، هیچ اصل ندارد ، چنانکه امام ابو شامه در کتاب البدع والحوادث تقریر نموده که تخصیص عبادات برای اوقاتیکه شرع آنرا تعین ننموده شایسته نیست ، چرا که هیچ زمانی بر زمان دیگر فضیلت و برتری ندارد مگر آنکه شریعت آنرا با عبادت خاصی فضیلت دهد ، یا که همه اعمال نیک را در آن زمان به زمان دیگر فضیلت دهد ، به همین سبب علما تخصیص کردن ماه رجب را به عمره، انکار کرده اند .
اما اگر انسان به سبب آنکه سفر در ماه رجب برایش مقدور بوده ، یا از روی تصادف بدون اعتقاد بر اینکه عمره در رجب فضیلت دارد ، انجام داد اشکالی ندارد.
3_نماز رغائب :
این نماز را دروغ گویان از خود ساخته‌اند، و میگویند که در شب اول ماه رجب خوانده میشود.
شیخ اسلام ابن تیمیه رحمت الله علیه فرمودند: نماز رغائب به اتفاق تمام ائمة امام شافعی ، ابو حنیفه، مالک ، ثوری ، اوزاعی ولیث بدعت است و راوی این حدیث نزد اهل حدیث به دروغگویی شناخته شده است.
4_ بزرگذاشت اسرا و معراج در بیست هفتم رجب
تعین این شب در احادیث صحیحه ثابت نیست بناءا هر آنچه که در مورد تعین اين شب امده اشتباه وبی بنیاد است . البدایة والنهايه لأبن كثير ( 107\ 2 ) مجموع الفتاوی (298\ 25 .)
5_ مخصص نمودن ماه رجب به زیارت قبر‌ستان‌ها بدعت است، زیرا زیارت قبر‌ستان‌ها در تمام اوقات سال میباشد .
6_ مخصص نمودن ماه رجب به ذبح کردن و کارهای مشابه آن ،همه‌ی اینها کارهای زمان جاهلیت بوده که رسول الله ﷺ ازآن منع نمود.
برخی از احادیث ضعیف که در مورد رجب نقل شده قرار ذیل است :
از أنس رضي الله عنه روایت است که هنگامیکه ماه رجب داخل میگردید میگفت : «اللهم بارك لنا في رجب وشعبان وبلغنا رمضان» حدیث ضعیف.
و همچنان از وی روایت است که فرموده: «فضل شهر رجب على الشهور كفضل القرآن على سائر الكلام، وفضل شهر شعبان على الشهور كفضلي على سائر الأنبياء، وفضل شهر رمضان كفضل الله على سائر العباد».
حدیث موضوع.
از ابن عباس رضي الله عنهما روایت است که میگوید: رسول الله ﷺ فرموده «من صام يومًا من رجب وصلى فيه أربع ركعات يقرأ في أول ركعة مائة مرة آية الكرسي، وفي الركعة الثانية قل هوالله أحد مائة مرة لم يمت حتى يرى مقعده من الجنة أو يرى له».
حدیث موضوع.
و همچنین از وی روایت است که فرموده «صوم أول يوم من رجب كفارة ثلاث سنين، والثاني كفارة سنتين، والثالث كفارة سنة ثم كل يوم شهرًا».
حدیث ضعيف.
منابع بحث :
1- سایت الوكة.
2- سایت اسلام سوال و جواب.
3- سایت مداد.
4- سایت مسلم.
