اولا: می خواهد که از بهترین مردم باشد:
مسلمان همیشه دنبال کسب رضایت خدا و محبت اوست و مي خواهد صفت خیرخواهي، نيکوکاري را در خود ایجاد کند و بهترین مردم باشد.
رسول اکرم ﷺ می فرماید: خيرالناس أحسنهم خلقا» (بهترین مردم با اخلاق ترین آنهاست) .
یا کسي است که اخلاقش از همه مردم بهتر و زیباتر باشد و از پاداش بزرگی که از داشتن اخلاق خوب و زیبا بدست می آید، صحبت می کند.
مسلمان بخاطر مصلحت، اخلاق خود را نیکو نمي کند، بلکه بخاطر رضایت الله سبحانه و تعالی این کار را انجام مي دهد. به همین ترتیب، خوش اخلاقي او ادامه دارد و برای او فرقی نمی کند که مردم را راضی کند یا نه و این خوش اخلاقی پیوند مهر و محبت را بهتر کند یا موثر واقع نشود، دوستی و علاقه مندی کسب شود یا نه؟ اما اجر و پاداش خداوند سبحانه و تعالی در هر حالتی باقی است و این انگیزه باعث کسب اخلاق نیکو می شود.
رسول الله ﷺ فرموده: «ان الرجل ليدرك بحسن خلقه درجات قائم اليل و صائم النهار» براستي انسان به سبب اخلاق زیبایش به درجه آن بندگان می رسد که روزها را روزه و شب‌ها نمازگزار بوده اند، به سبب اخلاق نیک مسلمان درجه کسي را که شب در نماز و روز را روزه میگیرد، کسب میکند و این صفتی از صفات مومنین است.
رسول الله ﷺ می‌فرماید: « المومن يالف ويولف ولاخير فيمن لا يالف ولا يولف وخیرالناس أنفعهم للناس.»
مومن انس و الفت میکند و مورد انس و الف قرار مي گیرد و در کسي که انس و الفت نمی کند و مورد انس و الفت واقع نمي شود هیچ خیری وجود ندارد و بهترین مردم کسانی هستند که بیشترین نفع و سود را برای دیگران داشته باشند.
ثانيا: مسلمان به داشتن اخلاق پسندیده دستور داده شده است:
خداوند سبحانه وتعالی به ما دستور داده است در ارتباط با مردم با حکمت رفتار کنیم و این نشانه خردمندی است.
الله متعال می فرماید: ٱدۡعُ إِلَىٰ سَبِيلِ رَبِّكَ بِٱلۡحِكۡمَةِ وَٱلۡمَوۡعِظَةِ ٱلۡحَسَنَةِۖ وَجَٰدِلۡهُم بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِيلِهِۦ وَهُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُهۡتَدِينَ (۱۲۵) نحل
(اي پیامبر)! مردمان را با سخنان استوار و بجا و اندرزهای نیکو و زیبا به راه پروردگارت فراخوان، و با ایشان به شیوه هرچه نیکوتر و بهتر گفتگوکن؛ چرا که (بر تو تبليغ رسالت الهی است با سخنان حکیمانه و مستدلانه و آگاهانه ، و بگونه بس زیبا و گیرا و پیدا و بر ما هدایت و ضلال و حساب و کتاب و جزا و سزا است) بیگمان پروردگارت آگاه تر از همگان) به حال کسانی است که از راه او منحرف و گمراه می شوند و یا اینکه رهنمود و راهیاب میگردند.
اندرزهای نیکو: همان متن یا مضمون کلام است که انسان را به چيزهای خوب دعوت می کند و اینکه حکمت چیست؟ حکمت راهی است که انسان بواسطه آن افکار و دستورات خود را عرضه یا اجرا مي كند، خداوند سبحانه وتعالی رسول خود را به خاطر اینکه ، نرم خو و نیك رفتار بود، توصیف و تعریف میکند و اگر این خصلت در پیامبر ﷺ وجود نداشت، مردم را از دست مي داد و از پیرامون او پراکنده مي شدند .
رسول الله نمي گفت: هرکس دوست داشته باشد هدایت و رستگاري را انتخاب میکند و هر کس هم دوست نداشته باشد کار او براي ما مهم نیست . به حقیقت رسول الله ﷺ به نسبت هدایت آنها خيلي حریص ومشتاق بوده، خداوند تبارك وتعالی دراین باره مي فرمايد: فَبِمَا رَحۡمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ لِنتَ لَهُمۡۖ وَلَوۡ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ ٱلۡقَلۡبِ لَٱنفَضُّواْ مِنۡ حَوۡلِكَۖ فَٱعۡفُ عَنۡهُمۡ وَٱسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ وَشَاوِرۡهُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِۖ … (۱۵۹) آل عمران
از پرتو رحمت الهي است که تو با آنان (که سر از خط فرمان کشیده بودند) نرمش نمودي واگر درشتخويي وسنگدل بودي از پیرامون تو پراکنده شدند، پس از آنان در گذر و برایشان طلب آمرزش نما و در کارها با آن مشورت کن . در حقیقت از راههاي برقراري ارتباط شایسته وخوب با مردم آن است که از آنان گذشت کرده و برایشان طلب استغفار نمود و در کارها با آنان مشورت کني، یعني از اشتباهات گذشته مردم چشم پوشي کني و از خداوند متعال برای آنان طلب بخشش کني. این یکی از راههای تشویق و ترغیب و تقویت روحي وهمچنین ایجاد رفتار ومنش درست در بین مردم است، یعنی به راي ونظر آنان احترام بگذار و از آنان قدردانی کن وزماني که با مردم ارتباط برقرار میکني براي آنان ارزش قائل شو، چرا که هیچ چیزی به اندازه مشورت کردن تو با مردم نمي تواند تسکین دهنده باشد و هیچ چیزی به اندازه قدرداني تو ازمردم نمي تواند آنان را به تو نزدیک کند.
منبع :
ماهنامه حرا
